Tết là giai đoạn dễ phát sinh các vấn đề về tiêu hóa, trong đó tình trạng táo bón ở người lớn vào dịp Tết khá phổ biến, gây nên cảm giác khó chịu và làm phiền bạn trong các bữa tiệc. Vậy làm thế nào để cải thiện tình trạng này?
Nguyên nhân gây táo bón ở người lớn vào dịp Tết
Chế độ ăn uống không hợp lý là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng táo bón trong dịp Tết. Ngoài ra, các yếu tố về tâm lý, lối sống cũng có ảnh hưởng không nhỏ.
Sự thay đổi thói quen ăn uống đột ngột
Trong dịp Tết, các bữa ăn thường chứa nhiều thực phẩm chiên rán, đồ ngọt, và thực phẩm ít chất xơ như bánh chưng, bánh tét, nem rán. Sự thiếu hụt rau xanh và trái cây trong chế độ ăn khiến hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến táo bón. Ngoài ra, giờ giấc ăn uống không đúng, tần suất tham gia vào các bữa tiệc liên tục, cũng làm cho hệ tiêu hóa bị xáo trộn và giảm hiệu suất hoạt động.
Không bổ sung đủ nước trong ngày
Uống nước là yếu tố quan trọng giúp hòa tan dinh dưỡng, làm mềm các chất thải và hỗ trợ kích thích nhu động ruột đẩy chúng ra ngoài. Tuy nhiên, trong ngày Tết, việc uống không đủ nước hoặc thay thế nước bằng rượu bia và nước ngọt có ga khiến cơ thể mất nước. Khi đó, thức ăn sau khi tiêu hóa không được đào thải ra ngoài, dẫn đến tình trạng táo bón ở người lớn vào dịp Tết.
Ít vận động
Ngày Tết không chỉ là thời gian để ăn uống mà còn là dịp để mọi người tụ tập, trò chuyện. Điều này cũng đồng nghĩa với việc nhiều người sẽ giảm thiểu hoạt động thể chất, dành nhiều thời gian ngồi hoặc nằm nhiều hơn. Tình trạng thiếu vận động sẽ làm giảm cử động ruột, từ đó dẫn đến tình trạng táo bón.
Căng thẳng và lo âu
Tâm lý căng thẳng xuất hiện từ áp lực chuẩn bị cho các buổi tiệc, gặp gỡ bạn bè và người thân làm ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hệ tiêu hóa. Khi cơ thể rơi vào trạng thái stress, mệt mỏi, quá trình tiêu hóa sẽ bị đình trệ, dẫn đến tình trạng táo bón. Mặt khác, stress cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ khiến cho các cơ quan tiêu hóa trong thời gian này không được nghỉ ngơi thực sự.
Xem thêm: 5 Nguyên nhân gây táo bón phổ biến vào ngày Tết
Triệu chứng của táo bón trong dịp lễ Tết
Nếu bạn gặp một trong các triệu chứng dưới đây thì khả năng bạn có thể đã mắc táo bón do nhiều yếu tố trong dịp Tết:
- Cảm giác đầy bụng, khó chịu: Người bị táo bón thường có cảm giác đầy hơi, chướng bụng kéo dài sau bữa ăn.
- Đi vệ sinh khó khăn: Số lần đi ngoài giảm, phân khô cứng và phải rặn mạnh mỗi lần đi vệ sinh.
- Cảm giác không hết phân: Dù đã đi vệ sinh, người bị táo bón vẫn cảm thấy còn sót phân trong trực tràng.
- Đau rát hậu môn: Việc đi vệ sinh khó khăn có thể dẫn đến đau, rát vùng hậu môn, thậm chí gây nứt kẽ hậu môn.
- Mệt mỏi, chán ăn: Táo bón kéo dài ảnh hưởng đến tâm trạng, làm giảm sự ngon miệng và gây mệt mỏi.
Cách phòng ngừa táo bón cho người lớn trong dịp Tết
Tập trung vào chế độ ăn kết hợp tập luyện, thư giãn là phương pháp tốt nhất để giảm nguy cơ táo bón ở người vào dịp Tết. Cụ thể:
Thực phẩm nên tránh để giảm nguy cơ táo bón vào Tết
Ăn uống tác động trực tiếp đến tiêu hóa và có khả năng ngừa táo bón hiệu quả nhất. Do đó, hãy hạn chế một số món ăn, thực phẩm không tốt cho tiêu hóa như:
- Đồ chiên rán: Các món như nem rán, thịt chiên, bánh chưng rán chứa nhiều dầu mỡ làm chậm quá trình tiêu hóa và tăng nguy cơ táo bón.
- Đồ ngọt: Mứt Tết, bánh kẹo chứa nhiều đường không chỉ gây mất nước mà còn ảnh hưởng đến hệ vi khuẩn đường ruột, làm giảm nhu động ruột.
- Rượu bia và nước có ga: Các đồ uống này không chỉ gây mất nước mà còn làm suy giảm chức năng tiêu hóa, làm tăng nguy cơ táo bón.
- Thực phẩm chế biến sẵn: Lạp xưởng, xúc xích, đồ hộp thường chứa ít chất xơ và nhiều chất bảo quản, khiến hệ tiêu hóa gặp khó khăn.
Các bài tập thể dục hỗ trợ tiêu hóa trong mùa Tết
Kết hợp một số bài tập ngắn, nhẹ nhàng sẽ không chỉ giúp kích thích nhu động ruột mà còn giúp bạn thư giãn, mang đến sự thoải mái cho tinh thần để tận hưởng không khí Tết trọn vẹn. Một số bài tập bạn nên thử là:
- Đi bộ sau bữa ăn: Đi bộ nhẹ nhàng khoảng 15-20 phút sau mỗi bữa ăn giúp kích thích nhu động ruột, cải thiện tiêu hóa.
- Tập yoga: Các bài tập yoga nhẹ nhàng như tư thế đứa trẻ (Child’s Pose) hay tư thế vặn mình (Twist Pose) giúp giảm đầy hơi và tăng cường tiêu hóa.
- Massage bụng: Xoa bóp vùng bụng theo chuyển động tròn theo chiều kim đồng hồ để kích thích nhu động ruột, hỗ trợ bài tiết.
- Tập hít thở sâu: Thực hành hít thở sâu 5-10 phút mỗi ngày giúp giảm căng thẳng, điều hòa hệ thần kinh ruột và hỗ trợ tiêu hóa.
Cách xử trí khi bị táo bón đột ngột vào dịp Tết
Đối mặt với tình trạng táo bón ở người lớn vào dịp Tết, bạn sẽ cần áp dụng những biện pháp sau để cải thiện kịp thời:
Sử dụng thực phẩm nhuận tràng tự nhiên
Một trong những cách đơn giản và an toàn nhất khi bị táo bón là sử dụng các loại thực phẩm tự nhiên có tác dụng nhuận tràng. Trái cây như kiwi, chuối, mận hay táo đều rất tốt cho hệ tiêu hóa và có thể giúp bạn cải thiện tình trạng này.Bạn có thể làm sinh tố hoặc ăn trực tiếp các loại trái cây này để tăng cường lượng chất xơ cho cơ thể. Việc bổ sung thực phẩm tự nhiên sẽ không chỉ giúp bạn giải quyết táo bón mà còn mang lại nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể trong dịp Tết.
Uống thật nhiều nước ấm
Uống nước ấm là một trong những cách đơn giản và hiệu quả nhất để cải thiện tình trạng táo bón nhanh chóng. Nước ấm giúp kích thích nhu động ruột, làm mềm phân và tạo điều kiện thuận lợi để hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn. Một số thời điểm nên uống nước ấm là:
- Bắt đầu buổi sáng: Khi vừa thức dậy, uống một cốc nước ấm khoảng 250-300ml sẽ giúp khởi động hệ tiêu hóa, kích thích quá trình đào thải chất thải ra ngoài. Đặc biệt, nước ấm làm giãn cơ ruột, tăng cường lưu thông máu đến vùng bụng và giảm cảm giác đầy hơi.
- Uống nước sau bữa ăn: Để hỗ trợ tiêu hóa, bạn nên uống một cốc nước ấm khoảng 30 phút sau mỗi bữa ăn, tránh uống trong bữa vì có thể làm loãng dịch vị dạ dày.
- Kết hợp với chanh và mật ong: Nếu muốn tăng hiệu quả, hãy thêm vài giọt nước cốt chanh và một thìa nhỏ mật ong vào cốc nước ấm. Chanh giúp cân bằng axit trong dạ dày, còn mật ong có tác dụng làm dịu niêm mạc ruột, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
Áp dụng kỹ thuật massage bụng
Massage bụng không chỉ giúp giảm cảm giác đầy bụng, khó chịu do táo bón mà còn kích thích nhu động ruột, tạo điều kiện để phân di chuyển dễ dàng hơn qua hệ tiêu hóa. Kỹ thuật thực hiện như sau:
- Đặt bàn tay lên bụng, dùng các ngón tay massage theo chiều kim đồng hồ xung quanh vùng rốn.
- Tăng dần áp lực nhẹ nhàng khi di chuyển tay, tập trung vào khu vực bụng dưới nơi đại tràng hoạt động mạnh.
- Massage trong khoảng 5-10 phút, sau đó nghỉ ngơi và lặp lại nếu cần thiết.
Thời điểm tốt nhất để massage là vào buổi sáng sau khi uống nước ấm, lúc dạ dày còn trống để tăng hiệu quả kích thích ruột và Sau mỗi bữa ăn khoảng 30-60 phút nhằm hỗ trợ tiêu hóa và giảm cảm giác đầy hơi.
Nghỉ ngơi và thư giãn
Như đã đề cập, táo bón xuất hiện còn có thể do tâm lý căng thẳng trong dịp Tết, vì vậy, hãy dành thời gian để nghỉ ngơi và thư giãn. Bạn nên thử các phương pháp như yoga, thiền hoặc đơn giản chỉ là hóng gió ngoài trời để giúp cơ thể trở nên thoải mái hơn. Việc cân bằng giữa hoạt động và nghỉ ngơi sẽ giúp cơ thể bạn hồi phục sức lực, đồng thời cải thiện chức năng của hệ tiêu hóa, ngăn ngừa tình trạng táo bón tái phát.
Thăm khám nếu cần thiết
Nếu bạn đã thử nhiều cách mà tình trạng táo bón không cải thiện, hãy xem xét việc thăm khám bác sĩ. Đôi khi, táo bón có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn cần được kiểm tra và điều trị.
Tham khảo thêm: Chữa táo bón nhanh tại nhà dịp Tết
Táo bón ở người lớn vào dịp Tết là một vấn đề phổ biến nhưng có thể được phòng ngừa và xử lý hiệu quả nếu biết cách chăm sóc bản thân. Bằng việc chú ý đến chế độ ăn uống, duy trì thói quen vận động và chăm sóc sức khỏe tâm lý, bạn có thể tận hưởng một cái Tết vui vẻ mà không gặp phải những phiền toái do táo bón gây ra. Chúc các bạn có một kỳ nghỉ Tết tràn đầy niềm vui và sức khỏe!
