Dịp Tết là thời gian ăn uống và sinh hoạt thay đổi khiến nhiều người gặp bị táo bón xuyên suốt kỳ nghỉ. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe của người mắc. Do đó, nắm rõ mẹo chữa táo bón tại nhà trong dịp lễ Tết sẽ giúp bạn duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và tận hưởng kỳ nghỉ trọn vẹn hơn.
4 Nguyên nhân dễ mắc táo bón trong lễ Tết
Táo bón trong dịp Tết chủ yếu xuất phát từ thói quen ăn uống và sinh hoạt thay đổi. Khi tiêu thụ nhiều thực phẩm khó tiêu, ít chất xơ kết hợp với lối sống ít vận động, hệ tiêu hóa dễ bị rối loạn, khiến phân trở nên khô cứng và khó đào thải.
Ăn nhiều thực phẩm ít chất xơ, nhiều dầu mỡ
Những món ăn truyền thống ngày Tết như bánh chưng, giò chả, thịt kho, đồ chiên rán thường ít chất xơ nhưng lại giàu chất béo. Khi tiêu thụ quá nhiều thực phẩm này, hệ tiêu hóa bị quá tải, làm chậm quá trình di chuyển của thức ăn qua ruột. Việc thiếu chất xơ còn khiến phân khô cứng, gây khó khăn khi đi vệ sinh.
Uống ít nước, sử dụng nhiều rượu bia
Rượu bia, cà phê và nước ngọt có gas có tác dụng giải khát nhưng lại có tính lợi tiểu, dễ làm cơ thể mất nước nhanh hơn. Khi cơ thể không đủ nước, phân trở nên khô cứng và khó đào thải. Đây là lý do nhiều người gặp tình trạng táo bón nghiêm trọng sau những ngày liên tục uống rượu bia và quên không bổ sung nước lọc.
Ít vận động, ngồi lâu trong các buổi tiệc
Việc ngồi lâu trong các bữa tiệc, chơi bài hoặc xem TV nhiều giờ liên tục khiến nhu động ruột hoạt động chậm lại. Khi ruột không co bóp đủ mạnh, thức ăn tồn đọng lâu hơn trong đại tràng, làm tăng nguy cơ táo bón. Ngoài ra, việc lười vận động còn ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, khiến hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả.
Rối loạn giờ giấc sinh hoạt, thiếu ngủ
Những ngày Tết, nhiều người có thói quen thức khuya, ăn uống thất thường và bỏ qua các bữa ăn chính. Việc thay đổi nhịp sinh học này làm ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, khiến cơ thể khó thích nghi và làm giảm nhu động ruột. Nếu kéo dài, điều này có thể khiến táo bón trở nên trầm trọng hơn.
Mẹo chữa táo bón tại nhà trong dịp lễ Tết
Nếu bạn gặp tình trạng táo bón trong những ngày Tết, hãy thử áp dụng các biện pháp đơn giản dưới đây để cải thiện hệ tiêu hóa nhanh chóng.
Uống nước ấm vào buổi sáng
Uống một cốc nước ấm sau khi ngủ dậy giúp kích thích nhu động ruột và thúc đẩy quá trình đào thải tự nhiên. Bên cạnh đó, nước ấm cũng có tác dụng kích thích đại tràng hoạt động, giúp chất thải dễ dàng di chuyển ra ngoài. Nhờ vậy, bạn không cần dùng sức để đi vệ sinh, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ do táo bón gây nên.
Massage bụng nhẹ nhàng
Massage bụng là một cách đơn giản nhưng hiệu quả để kích thích nhu động ruột. Bạn có thể dùng tay xoa nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ quanh rốn trong khoảng 5-10 phút. Động tác này giúp làm tăng tuần hoàn máu đến hệ tiêu hóa, hỗ trợ đào thải phân tốt hơn. Thực hiện massage vào buổi sáng hoặc trước khi đi ngủ sẽ giúp cải thiện tình trạng táo bón đáng kể.
Ăn thực phẩm giàu chất xơ
Bổ sung rau xanh và trái cây trong thực đơn Tết giúp làm mềm phân, giảm nguy cơ táo bón. Một số loại rau như mồng tơi, rau dền, bông cải xanh có nhiều chất xơ giúp nhuận tràng hỗ trợ bạn tiêu hóa dễ dàng hơn. Ngoài ra, chuối, đu đủ, cam, bưởi và thanh long là những loại trái cây kích thích hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả. Bổ sung những loại trái cây này, bạn sẽ giảm thiểu nguy cơ mắc táo bón vào ngày Tết.
Xem chi tiết: Thực phẩm giúp giảm táo bón trong ngày Tết
Bổ sung thực phẩm lên men
Sữa chua, kim chi, dưa cải muối là những thực phẩm giàu lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Bạn có thể thêm những món ăn này vào các bữa ăn hàng ngày. Tuy nhiên, mỗi bữa ăn chỉ nên dùng một lượng vừa đủ và chỉ sử dụng 1 trong các món nêu trên.
Thêm một lưu ý nhỏ, đối với các thực phẩm lên men như kim chi, dưa muối nên dùng khoảng 2 – 3 lần/ tuần. Ăn nhiều những thực phẩm này có thể khiến bạn bị xót ruột hoặc đau bụng do chúng có tính nóng.
Vận động nhẹ nhàng sau bữa ăn
Đi bộ nhẹ nhàng sau bữa ăn không chỉ giúp bạn nhẹ bụng mà còn hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Chỉ cần đi bộ 10-15 phút hoặc thực hiện vài động tác kéo giãn cũng có thể giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn nhanh hơn, giảm nguy cơ táo bón.
Tránh thực phẩm gây táo bón
Các thực phẩm chứa nhiều đường, dầu mỡ như bánh kẹo, đồ ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn có thể làm chậm tiêu hóa, khiến táo bón trở nên trầm trọng hơn. Hạn chế những thực phẩm này vừa giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa vừa ngăn ngừa nguy cơ béo phì.
Khi nào cần đi khám bác sĩ nếu bị táo bón trong dịp Tết?
Nếu tình trạng táo bón kéo dài và kèm theo các triệu chứng bất thường dưới đây, bạn nên tìm đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.
- Táo bón kéo dài trên 2 tuần không thuyên giảm: Nếu sau khi thay đổi chế độ ăn uống, uống đủ nước và vận động mà tình trạng táo bón vẫn không cải thiện, đó có thể là dấu hiệu của rối loạn chức năng ruột hoặc một bệnh lý tiềm ẩn như hội chứng ruột kích thích (IBS).
- Đau bụng dữ dội, đầy hơi kéo dài: Táo bón thông thường không gây đau bụng dữ dội. Nếu bạn bị đau quặn thắt, chướng bụng kéo dài và cảm giác đầy hơi không giảm dù đã đi vệ sinh, đó có thể là dấu hiệu tắc ruột hoặc rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng.
- Chảy máu khi đi vệ sinh, cảm giác đau rát hậu môn: Đi ngoài ra máu có thể là do phân quá cứng gây tổn thương niêm mạc hậu môn, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh trĩ, nứt kẽ hậu môn.
- Sụt cân bất thường, mệt mỏi kéo dài: Nếu táo bón đi kèm với tình trạng sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi hoặc mất cảm giác thèm ăn, đó có thể là dấu hiệu của bệnh lý đường ruột nghiêm trọng. Trong trường hợp này, cần đi khám sớm để xác định nguyên nhân và có phương án điều trị kịp thời.
Cách phòng ngừa táo bón hiệu quả trong ngày Tết
Thay vì tìm cách chữa táo bón, việc phòng ngừa từ sớm sẽ giúp bạn duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và tận hưởng kỳ nghỉ Tết một cách thoải mái. Dưới đây là một số mẹo hiệu quả mà bạn nên áp dụng ngay:
Uống đủ nước mỗi ngày
Nước đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa, giúp làm mềm phân và hỗ trợ nhu động ruột hoạt động trơn tru. Vì vậy, hãy duy trì thói quen uống 2-2.5 lít nước/ngày, đặc biệt là nước ấm vào buổi sáng. Ngoài nước lọc, bạn có thể bổ sung nước ép trái cây, nước dừa hoặc trà thảo mộc để tăng cường hydrat hóa và hỗ trợ hệ tiêu hóa tốt hơn.
Duy trì thói quen ăn uống đúng giờ
Ăn uống đúng giờ giúp đồng hồ sinh học của cơ thể hoạt động ổn định, hỗ trợ hệ tiêu hóa làm việc hiệu quả hơn. Khi ăn uống thất thường hoặc bỏ bữa, cơ thể không tiết đủ enzyme tiêu hóa, khiến thức ăn tồn đọng lâu hơn trong ruột, làm tăng nguy cơ táo bón. Vì vậy, dù trong dịp Tết bận rộn, bạn vẫn nên duy trì thói quen ăn đúng giờ, không bỏ bữa sáng và tránh ăn quá muộn vào ban đêm để hệ tiêu hóa không bị rối loạn.
Đi vệ sinh đúng giờ
Hình thành thói quen đi vệ sinh vào một thời điểm cố định mỗi ngày sẽ giúp cơ thể phản xạ tự nhiên, giảm nguy cơ táo bón. Thời điểm tốt nhất để đi vệ sinh là vào buổi sáng sau khi thức dậy hoặc sau bữa ăn, khi nhu động ruột hoạt động mạnh nhất. Đặc biệt, không nên nhịn đại tiện vì có thể làm phân tích tụ trong ruột lâu hơn, dẫn đến tình trạng khô cứng và khó đào thải. Nếu chưa quen với thói quen này, bạn có thể uống một cốc nước ấm vào buổi sáng để kích thích hệ tiêu hóa.
Dành thời gian vận động
Vận động nhẹ nhàng mỗi ngày không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Khi vận động, các cơ trong ruột co bóp tốt hơn, giúp thức ăn di chuyển dễ dàng và ngăn ngừa tình trạng táo bón.
Nếu không có nhiều thời gian để tập luyện, bạn có thể tận dụng các hoạt động đơn giản như đi bộ sau bữa ăn, tập yoga hoặc thực hiện các bài tập giãn cơ nhẹ nhàng tại nhà. Ngay cả những thay đổi nhỏ trong thói quen vận động cũng có thể mang lại lợi ích lớn cho hệ tiêu hóa.
Xem thêm: Bí quyết hạn chế táo bón ngày Tết cho dân văn phòng
Trong trường hợp mắc táo bón vào ngày Tết, bạn có thể dự phòng xịt trĩ Hem1 để giảm nhanh sự khó chịu sau khi đi vệ sinh. Dung dịch xịt sạch sẽ, thiết kế tiện lợi giúp bạn thao tác dễ dàng, chỉ 30 giây là giải quyết xong cơn đau khi đi đại tiện.
Với những mẹo chữa táo bón tại nhà trong dịp lễ Tết như uống nhiều nước, bổ sung thực phẩm giàu chất xơ, vận động hợp lý và duy trì thói quen sinh hoạt khoa học, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tình trạng táo bón trong ngày Tết dễ dàng. Hãy chủ động chăm sóc hệ tiêu hóa để tận hưởng kỳ nghỉ Tết trọn vẹn, không còn lo lắng về táo bón!
